(Verplichte) vrije dagen en feestdagen

(Verplichte) vrije dagen en feestdagen

Het is weer feestdagentijden! Dit jaar zijn, buitenom januari en december, de maanden april en mei dé maanden van de feestdagen. Het eerste feestweekend met Goede Vrijdag en Pasen hebben we inmiddels achter ons gelaten. Nu volgen Koningsdag, Bevrijdingsdag, Hemelvaartsdag en Pinksteren. Enkel het kerstfeest vindt hierna nog plaats. Dat betekent dat jouw onderneming op dit moment twee maanden te maken heeft met bijvoorbeeld onderbrekingen waarbij personeel niet werkt, of juist met extra drukte en personeel wel werkt. Maar welke wet- en regelgeving geldt nu voor jou tijdens deze bijzondere dagen? Welke feestdagen moet je bijvoorbeeld doorbetalen? Lees snel verder, want we leggen het je allemaal uit!

Wet

Allereest de Algemene termijnenwet, deze wet somt de algemeen erkende feestdagen van 2021 op. Die bestaan uit nieuwjaarsdag, tweede paas- en pinksterdag, Koningsdag, Bevrijdingsdag en Hemelvaartsdag. Daarnaast stelt de wet Goede Vrijdag en dit jaar ook de dag na Hemelvaardag gelijk aan de hierboven genoemde feestdagen. Dat de wet deze feestdagen heeft erkend heeft geen wettelijke consequenties voor jouw onderneming. Dit houdt in dat werknemers niet op basis van de Algemene termijnwet kunnen eisen om op deze dagen vrij te zijn.

Cao

Wat is dan wel belangrijk? Als zelfs de wet niet hoeft te worden nageleefd. De cao! In de cao’s zijn namelijk wel regels rond feestdagen opgenomen. Veel cao’s regelen bijvoorbeeld dat een werknemer betaald vrij is op een algemeen erkende feestdag. Maar dit hoeft niet zo te zijn, ook op deze dagen kan een werknemer niet altijd eisen om vrij te zijn.

Geen cao

Val jij met jouw onderneming niet onder een cao of mag je van cao-bepalingen afwijken? In die gevallen kun je bijvoorbeeld in het personeelsreglement of de arbeidsovereenkomst regels voor feestdagen opnemen. Let op; wil je op een later moment van deze regels afwijken? Dan is het verstandig om dit in overleg met jouw werknemer(s) te doen. Eenzijdig wijzigen van de arbeidsvoorwaarden is een lastig verhaal!

Vakantie-uren

De vraag of je werknemer moet werken op een feestdag hangt af van de arbeidsvoorwaarden. Is hierin niets opgenomen? Dan moet een werknemer gewoon komen werken. Daarnaast is het mogelijk dat een werknemer vakantie-uren inlevert om toch vrij te kunnen zijn, uiteraard moet hierover tijdig worden gecommuniceerd. Als de werknemer bijvoorbeeld geen vrij kan nemen, ben je niet verplicht om de werknemer hiervoor te compenseren.

Verplicht vrij

Het is voor jou als ondernemer ook mogelijk om een feestdag als verplichte vrije dag aan te wijzen. Dit houdt in dat werknemers die eigenlijk op een feestdag zouden moeten werken verplicht vrij zijn, een praktisch voorbeeld dit jaar is de dag na Hemelvaartsdag. Je schrijft vervolgens bij iedere medewerker dan vakantie-uren af. Let op; bij een grotere organisatie waar sprake is van een ondernemingsraad moet je toestemming vragen aan deze partij.

Werken op een feestdag

Als een werknemer toch werkzaamheden verricht op een feestdag kan deze, op basis van de arbeidsvoorwaarden, recht hebben op feestdagentoeslag op het loon. Dit is vrij gebruikelijk. Zijn hier geen afspraken over gemaakt? Dan kan de werknemer niet eisen om feestdagentoeslag te ontvangen.

Planning
Werkt jouw onderneming door tijdens de feestdagen? dan kan dit voor een chaotische planning zorgen. Het is daarom belangrijk om je werknemers goed en tijdig te informeren.

Parttimers

Maar wat nu als je een parttime medewerker hebt die bijvoorbeeld enkel op dinsdag, woensdag en vrijdag werkt? Dit zorgt ervoor dat deze werknemer nooit betaald vrij is op tweede paas- en pinksterdag en Hemelvaartsdag. Het College voor de Rechten van de Mens heeft in het verleden uitspraak gedaan over deze situatie, de conclusie was dat er in de hierboven benoemde situatie sprake is van ongelijke behandeling als werknemers die parttime werkzaamheden verrichten gemiddeld minder vrijde dagen krijgen dan fulltime medewerkers. Deze discussie kan je eenvoudig oplossen door een pro-ratoberekening te maken, op deze wijze ontvangen parttime medewerkers relatief gezien evenveel vrije uren als fulltime medewerkers. Hiermee is de ongelijkheid vereffend.